By muzyką się modlić..."
Nigdy właściwie nie wiedziano, jaką muzyka religijna być powinna, ale zawsze ją krytykowano i zawsze tworzono. Ojcowie Kościoła ostrzegali, św. Augustyn płakał, Gwido uciekł z Pomposy, Skarga gderał, Bach był przesłuchiwany, Strawiński krytykował. O tych dziwnych sprawach nic nie wiedzą płaczki w Wielkopolsce, śpiewając po swojemu „Witaj Królowo” niedowiarkom włos jeżące, a także górnicy z trąbami na barbórkowej mszy w Radzionkowie.
Wypowiedź prof. Mirosława Perza, znanego polskiego muzykologa nie straciła swojej aktualności. Z jednej strony można bowiem zaobserwować żywe zainteresowanie muzyczną tradycją Kościoła, której najlepszym reprezentantem jest chorał gregoriański. Powstają nowe chóry, zespoły instrumentalne, wciąż rozszerza się repertuar śpiewów liturgicznych. Z drugiej jednak strony zauważyć można bierność uczestników liturgii, przypadkowość w doborze stosowanych utworów do świętych obrzędów, niski poziom muzycznych wykonawców. Wspomnienie św. Cecylii, patronki muzyki liturgicznej skłania do refleksji nad stanem muzyki wykonywanej w naszych kościołach. Co robić by wyrażała ona miłość, wzmacniała wiarę, zbliżała do Boga, była językiem modlitwy? Każde skuteczne i owocne działanie musi poprzedzać wnikliwe poznanie teorii. W tym przypadku umożliwia to rzetelne studium dokumentów Kościoła.
uwrażliwiać na piękno…
Często mówi się, że kunszt organisty, piękny głos celebransa, ekspresja chórzystów przyciąga ludzi do kościoła. Ozdobna funkcja muzyki przeciwstawia się minimalizmowi i amatorszczyźnie. Te dwie tendencje przejawiają się m.in. w ciągłym powtarzaniu tych samych pieśni, wprowadzaniu do liturgii banalnych piosenek, preferowaniu śpiewu wspólnotowego z równoczesnym wyłączeniem zespołów (schola, chór, instrumenty itd.). Świetnie to zagrożenie wyraził J. kard. Ratzinger: Wszędzie tam, skąd wyrzucono piękno i gdzie ceni się tylko rzeczy użyteczne, coraz wyraźniej widać przerażające zubożenie. (...) Kościół ograniczający się do wykonywania muzyki „modnej”, „popularnej” popada w nieudolność i staje się nieprzydatny... Kościół nie może zadowolić się strawą codzienną, użytkową; powinien rozbudzać głos Wszechświata, chwaląc Stworzyciela i odsłaniając Jego wspaniałość, czyniąc Go pięknym i dostępnym ludziom. Jeśli Kościół ma nadal nawracać, czyli uczłowieczać świat, jak może odrzucić z liturgii piękno? Piękno tak mocno splecione z miłością.
Co można uczynić? Dokonać właściwej gradacji w „muzyczności” liturgii. Inną muzykę stosować w dni powszednie, inną w niedziele, jeszcze inną w uroczystości. Te ostatnie powinny być szczególnie starannie przygotowane, a ich ważność i piękno winno podkreślać wykonywanie w ich ramach utworów kunsztownych. To jednak potrzeba wytłumaczyć wiernym (np. w jaki sposób mają „uczestniczyć” w aklamacji „Święty” wykonywanej przez chór według kompozycji Mozarta). W słowie „kerygama” zawiera się sens czwartej funkcji muzyki liturgicznej. Chodzi bowiem o to, by przez muzykę bądź za jej pomocą
głosić słowo Boże…
Słowo i dźwięk wzajemnie się uzupełniają i ubogacają. Tam gdzie chodzi o przekazanie ważnej prawdy z pomocą przychodzi muzyka...
I jeszcze komentarz M.P. Shea do augustiańskiej maksymy (Qui cantat bene bis orat tzn. Kto dobrze śpiewa dwa razy się modli): Modlitwa jest jak muzyka. Bóg w trzech osobach – Kompozytora, Śpiewaka i Pieśni – spaja nas razem w jeden cudownie zjednoczony chór wielu głosów.
(„Gość Niedzielny” 46: 2003 s. 31; kopia na podstawie: http://forum.oaza.pl/viewtopic.php?t=5257)
i coś jeszcze dla tych co chcą i lubią śpiewać.. http://www.easyvoice.pl/
|